Jedno przejście? Dwa przejścia? Jak sobie radzić tam, gdzie pojawia się wysepka dla pieszych i co zmieniły nowe przepisy? Zacznijmy może od tego, dlaczego zdjęcie tytułowe przedstawia element infrastruktury niezgodny z przepisami i do tego wprowadzający w błąd pieszych. I jak powinno to faktycznie wyglądać. Wysepka dla pieszych – jak to powinno wyglądać? Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, mniej więcej tak: Czyli mamy przejście dla pieszych (a właściwie przejścia – o tym za chwilę), jakąś (nie jest też podpisana na grafice) fizyczną formę wysepki, a także opcjonalne oznaczenia poziome w postaci P-21 oraz P-7b. Tak, powierzchnia wyłączona z ruchu nie jest obowiązkowym elementem wysepki – zgodnie z wcześniej wspomnianym rozporządzeniem, może ona służyć do uzupełnienia wysepek wyodrębnionych z jezdni, wyjątkowo ich zastąpienia. Na żywo więc takie niemal wzorowe przejście dla pieszych z azylem/wysepką wygląda tak: I owszem, jak najbardziej są to dwa osobne przejścia dla pieszych. Z jednym wyjątkiem. Zgodnie bowiem z ustawą Prawo o ruchu drogowym: Jeżeli przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście na każdej jezdni uważa się za przejście odrębne. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przejścia dla pieszych w miejscu, w którym ruch pojazdów jest rozdzielony wysepką lub za pomocą innych urządzeń na jezdni. Koniec i kropka – dość proste. Przy czym uwaga do kierowców – nie należy mylić drogi dwujezdniowej z drogą dwukierunkową. To nie jest to samo i na normalnej drodze, gdzie po prostu są dwa pasy i nie ma wysepki, ten przepis nie obowiązuje. Poza tym zasady są jednak proste – jeśli jest wysepka, to mamy do czynienia z dwoma osobnymi przejściami. Co oznacza, że taka konstrukcja jest niezgodna z przepisami, a do tego wprowadza pieszego w błąd. Zgodnie z powyższym oznaczeniem poziomym, mamy tutaj bowiem do czynienia z pojedynczym przejściem (co nie jest prawdą), przez co pieszy może odnieść mylne wrażenie odnośnie tego, gdzie i kiedy ma pierwszeństwo. Przeważnie takie błędy pojawiają się, gdy wysepki są dostawiane do już istniejących przejść dla pieszych i ktoś zapomina albo nie jest w stanie wymazać pasów, które znalazły się w środku azylu. Apel do pieszych: pamiętajcie, że to błędne oznakowanie i przepisy obowiązują takie, jak przy wysepce. Apel do kierowców: uważajcie w takich miejscach szczególnie, bo pieszy może zostać wprowadzony w błąd i może traktować to przejście jako pojedyncze. Nie ma co udowadniać swojej racji 1,5-tonowym pojazdem. A ten wyjątek? Tutaj znowu wracamy do rozporządzenia o bardzo długiej nazwie, które stwierdza, że: Jeżeli wysepki na jezdni stanowią powierzchnie wyłączone z ruchu tylko poprzez zastosowanie znaków poziomych, wówczas przejścia wyznacza się także przez te powierzchnie. Czyli tak: zgodnie z rozporządzeniem można w wyjątkowych przypadkach stworzyć wysepkę z powierzchni wyłączonej z ruchu, bez zastosowania faktycznej wysepki lub innych urządzeń. Natomiast jeśli wysepka zostanie utworzona w taki sposób, to przejście ma charakter ciągły, tak jak na poniższym obrazku: Czyli w takiej sytuacji mamy do czynienia z jednym przejściem dla pieszych – nie z dwoma. Wysepka dla pieszych – kto ma pierwszeństwo? I co zmieniają nowe przepisy? W przypadku tego pojedynczego wyjątku z wysepką z powierzchni wyłączonej z ruchu – pieszy, od momentu, kiedy rozpocznie proces wchodzenia na przejście dla pieszych. Przy czym przyłączam się do głosów, żeby nie analizować przesadnie tego, czym jest to wchodzenie i kiedy się faktycznie zaczyna – jeśli kierowca widzi pieszego w okolicy przejścia, to niech będzie przygotowany na to, że pieszy będzie chciał wejść i skorzystać ze swojego pierwszeństwa. Zresztą mam wrażenie, że większość kierowców potrafi bez przesadnej filozofii stosować się do tego przepisu w prawidłowy sposób. Uwaga: pieszy nadal nie może wchodzić tuż pod nadjeżdżający samochód. Obrazkowo pierwszeństwo wygląda więc tak: W przypadku standardowej wysepki jest już inaczej. Skoro mamy bowiem dwa przejścia dla pieszych, to osobno zyskujemy – jako piesi – pierwszeństwo na każdym z nich. Wersja obrazkowa: Z pozycji niebieskiego – mamy pierwszeństwo tam, gdzie niebieska strzałka. Dopiero z pozycji czerwonego zyskujemy pierwszeństwo na czerwonej strzałce. Co trzeba wiedzieć w tym przypadku? każde przejście liczone jest osobno, pierwszeństwo nabywamy w momencie rozpoczęcia procesu wchodzenia na właściwe przejście – nie wcześniej, kierowcy przejeżdżający po drugim przejściu nie muszą się przed nami zatrzymywać, jeśli wciąż jesteśmy na pierwszym, dwukrotnie dotyczy nas zasada zabraniająca wchodzenia tuż przed jadący pojazd, w skrócie: nie można sobie wejść na początek przejścia i iść cały czas tak, jakbyśmy mieli nieprzerwane pierwszeństwo. Teoretycznie dość proste, ale w obliczu aktualnych przepisów o pierwszeństwie pieszych, sytuacja trochę się komplikuje, szczególnie jeśli trafimy na jakąś wyjątkowo małą wysepkę. Nie ma bowiem żadnego przepisu, który kazałby się np. zatrzymać na azylu dla pieszych, w związku z czym można przyjąć, że często w momencie schodzenia z pierwszego przejścia – i wchodzenia na wysepkę – zyskujemy pierwszeństwo. W końcu jesteśmy ewidentnie w trakcie wchodzenia na przejście. Bezwzględnie należy jednak pamiętać, że ponownie dotyczy nas przepis o tym, żeby nie wchodzić tuż przed jadące auto – nawet jeśli nabyliśmy już pierwszeństwo. Wysepka dla pieszych – to jak się w końcu zachować? W przypadku pieszych: pamiętać o tym, że przejścia z wysepką są dwuetapowe i pierwszeństwo mamy na tym, na które aktualnie wchodzimy, a także że koniecznie musimy się upewnić, czy nie jedzie akurat jakieś auto, przed które moglibyśmy się wpakować. Warto też uważać na nieprawidłowe oznakowanie (wysepka z ciągłymi przejściami) i pamiętać o tym, że jeśli wysepka jest utworzona z obszaru wyłączonego z ruchu, to tak naprawdę mamy pojedyncze przejście – niezależnie od tego, jak to przejście namalowano. Chociaż zdecydowanie nie warto tego pierwszeństwa egzekwować z narażeniem życia. W przypadku kierowców: pamiętać o tym, że namalowana obszarem wyłączonym z ruchu wysepka to nie wysepka w rozumieniu przepisów o dwuetapowych przejściach dla pieszych i piesi mają tam ciągłe przejście plus pierwszeństwo od momentu rozpoczęcia procesu wchodzenia. Natomiast w przypadku prawidłowych wysepek warto pamiętać o tym, że pieszy zyskuje pierwszeństwo w momencie wchodzenia na przejście – więc może to równie dobrze zrobić w momencie wejścia na wysepkę albo jeszcze przed tym. No i nie ma co zapominać o tym, że jeśli pieszy pomyli się na wysepce (albo zostanie wprowadzony w błąd oznakowaniem), to w razie wypadku nam, za kierownicą, raczej nic się nie stanie. Natomiast jeśli my, prowadząc auto, popełnimy błąd w okolicach wysepki, to konsekwencje dla drugiej strony będą prawdopodobnie o wiele poważniejsze.